Elangeko lyomukwaniilwa Shuumbwa

Ku Eliaser Ndeyanale

MOLYOMAKAYA lyomasiku 29 Juni 2019 omusamane Fillemon Shuumbwa Nangolo, okwa li alangekwa ongomukwaniilwa omuntimulongo nomutihetatu goshilongo shOndonga.

Shuumbwa ngoka e li omutekulululwa gwa nakusa omukwaniilwa gOndonga tatekulu Immanuel Kauluma Elifas okwa li alangekelwa pegumbo lye momukunda Onambango moshitopolwa sha Uukwiyu-wUushona moshikandjo shaNdangwa.

Aapopi yayooloka mboka ya popi poshituthilangeko shomukwaniilwa oya hokolola kutya omukwaniilwa Shuumbwa ngoka e li natango methimbo lyuunyasha natango oye omukwaniilwa omunambili, gohole nomunamadhiladhilo.

Sho alesha ondjokonona yomukwaniilwa paufupi, omusamane  Lukas Shawana okwa lombwele engungo lyaantu pelangeko kutya pethimbo lyokuputuka kwa Shuumbwa, Shuumbwa okwa li omumati omuviliki ye okwa li hapiti nawa omakonaakono ge. Otati wo kutya Shuumbwa okwa kala hapiti omutango nenge omutiyali mongulu yawo.

Okwa gwedhapo wo kutya sho akala koskola yongula Shuumbwa okwa kala ha hogololwa onomukalelipo gwaalongwa mongulu yoskola.

Okwa hokolola wo kutya sho Shuumbwa amana ondondo ontimulongo nontiyali poskola yedhina Oshakati Secondary School mOshakati, Shuumbwa okwa li adheulilwa uukwiita.

Konima sho amana omadheulo guukwiita Shuumbwa okwa kiilongela okupangela oodhila ko university yo ko Durban koshitopolwa sha Kwazulu Natal mo South Africa.

Sho amana osikola yeyokupangela oonelomba, Shuumbwa okwa shuna metanga lyegameno ta longele oshikondo shegameno lyewangandjo (air force) shoka wo shi li kohi yuuministeli wegameno. Ompanga e li koshikondondo shoka Shuumbwa okwa li wo amono ombapila yokuhinga nelomba lyomushindi gwepilangi.

Tate Shawana okwati wo kutya, omanga e li metanga lyegameno, omukwaniilwa Shuumbwa okwa li wo ulikwa kuhekulululwa Kauluma, kutya oye ta ningi omilanduli gwee uuna, Kauluma aningi omukulugonale.

Euliko lya Shuumbwa olya li aniwa momumvo go 2002. Pethimbo lyeuliko lye, tate Shawana okwati, Shuumbwa okwa li atila okukanitha iilonga ye oshoka pamuthigululwakalo omukwaniilwa iha longo okwa pumbwa okukala noshigwana she.

Sho Shuumbwa a tsu dhika momakutsi gomukwaniilwa Kauluma, omukwaniilwa okwiithana omukuluntu gwetanga lyegameno General Martin Shalli no showo major general Martin Pinehas, kuuwa opo eya lombwele kombinga yeuliko lya Shuumbwa.

Omusamane Shalli nomusamane Pinehas, inaya kwataakwata aniwa, oya li yathiki kuuwa oshoka elaka lyomukwaniilwa ihali kondwa.

Mbaka yaali oya li yamukula aniwa omukwaniilwa kutya Shuumbwa ota vulu okukala nahekulu ashike ota kala haye mu ithana ethimbo ye mu pumbwa kiilonga.

Kakele kokwiilongela okupangela oodhila, mukwaniilwa Shuumbwa ngoka ngashingeyi ena omimvo omilongo ne natano okwiilongela wo iikwaveta.

Sho apopitha aalelwa ye omukwaniilwa Shuumbwa, okwati methimbo lye lyuukwaniilwa otaka longela kumwe nepangelo lyoshilongo sha Namibia noshowo aantu ayehe moshilongo.

Okwa indile wo opo aandonga yahangane yo ya hulithepo ombepo yetopoko.

“Onda pewa odhikwa ndi mukwiinine aandonga amuhe. Onda taamba mpano odhikwa ndjika nomaako gaali. Aandonga shoka shali she mutopola moongundu mbali kashipo we. Otandi mukwiinine amuhe. Natu idhiminathanenipo. Tukaleni muukumwe umwe oshoka  kapena oshinima oshiwanawa shafa uukumwe,” osho omukwaniilwa apopi.

Ominista yopendulepo lyiitopolwa yomeendoolopa niitopolwa yokomikunda omusamane Peya Mushelenga ngoka wo naye a li omupopi asimana poshituthi shika okwa indile omukwaniilwa Shuumbwa a hanganithe aandonga  ayehe.

“Tate omukwaniilwa owa taamba ewiliko lyoshilongo shOndonga. Ewiliko lyoshilongo kalishi oshinima oshipu. Ningeni shokomututu eya, shokokwena oluhwango,” osho omusamane Mushelanga iindile.

Okwati wo omukwaniilwa ina dhinikwa molomimvo dhe dhoka dhili natango methimbo lyuugundjuka.

Oshilongo shOndonga osha kala kashi na omuleli sha landula sho omukwaniilwa Immanuel Kauluma Elifas, ngoka a lela oshilongo shoka uule woomvula odhindji a hulitha momasiku 26 gaMaalitsa.

Ongula yOsoondaha ndjoka ya landula efumviko lya omukwaniilwa Kauluma, Shuumbwa okwa langekwa onga omukwaniilwa omupe gwoshitunda shoka,sha ningilwa pegumbo lye mOnambango omanga ofamili yaakwaniikwa ya holola kutya Eino Konis Kalenga oye omukwaniilwa gwawo sha ningilwa ponkulumbala mOnamungundo.

Shuumbwa okwa hogololwa komukwanilwa Kauluma momvula yo 2002, ihe oshitopolwa shimwe shAawa osha kala inashi nyanyukilwa etokolo ndyoka uule woomvula dha piti.

Mwaashoka tashi halutha, Konis Kalenga okwa ulikwa onga omukwaniilwa kongundu yaamboka taya longele pamwe nofamili yopopepi nomukwaaniilwa Kauluma.

Kalenga, ngoka ina tseyika naana koyendji okwa ndopa pamwe namwene gwomukunda, Oscar Sheehama, mOmpangu yoPombanda oshiwike sha piti, moka yali taya pula opo ompangu yi indike Shuumbwa a pewe oshipundi shuukwaniilwa.

Eindilo ndyoka olya kuthwa mo momusholondondo gwompangu netompelo kutya inali endelela.

Omukwaniilwa Shuumbwa omonamati gwa kuku Maria Mannene Josef, okwa valwa momasiku 09 June 1974 momukunda Enkono. Okwa li a hokana momasiku ga 07 Apilili 2007, ahokana meme Adelheid Gerbhardt ovalele yo kOnayena.